Existe no monte de San Amaro un xacemento arqueolóxico. As condicións naturais do terreo favoreceron a construción de defensas, parapetos e fosos. Na zona meridional atopáronse restos de cerámicas galaico-romanas e romanas. Entre os fragmentos recolleitos destaca unha peza decorada con elementos de sogas delimitada por acanaladuras horizontais, similar a outros restos cerámicos achados na comarca.
Na cima do monte, á beira da ermida, existe unha agrupación de petróglifos de tipo cazoleta de diferentes diámetros. Durante a festa do patrón, celebrada o 15 de xaneiro, arroxábase auga nas pilas para despois bendicir con ela os campos.
O folclore relacionado con este lugar é moi variado e rico. Existen numerosas lendas relacionadas con mouros, personaxes da mitoloxía popular.
A parroquia aparece na doazón de Bermudo II á Igrexa compostelá, como “ Liroto”.
Nesta parroquia tivo orixe a familia Lira, cuxo vínculo señorial fundou Ramón Gil en 1524. A extensa familia foi entroncando con outras en distintas partes de Galicia e outras rexións peninsulares.
Lira foi moi famosa polas súas feiras de gando vacún. Este dato figura no Catastro de Enseada e tamén foi recollido polo ilustrado Lucas Labrada. Esta feira celebrábase todos os 5 e 18 de cada mes. As feiras foron perdendo peso económico a medida que se producía a modernización na agricultura.
Iglesia Parroquial de San Simón de Lira
Capela de San Amaro
Capela de San Sebastián
Pazo de Lira
Restos do viacrucis e do calvario
Cruceiro do torreiro, agora na Igrexa de San Simón de Lira
Cruceiro do cemiterio de Lira
Cruceiro dá Quinta de Don Mario ou dos Cabaliños
Cruceiro da Capela de San Sebastián
Cruceiro de Pouso
Cruceiro do Outeiro
Cruceiro dás Cernadas
Cruz baixa da casa de “ Xusto de Aresto”, Ou Pouso
Cruz baixa da “Casa dás Pebidas”, Ou Bugallal
Cruz norte de Francisco Andetán, atrio Parroquial